Piotrkowska fara

Zespół archeologów pod kierunkiem mgr. Błażeja Muzolfa przeprowadził prace sondażowe przy piotrkowskiej farze. Potwierdziły one, iż w otoczeniu kościoła funkcjonował cmentarz czynny przynajmniej w okresie od XIV do XIX wieku. Odnaleziono także szereg reliktów istniejących wcześniej budowli połączonych z bryłą kościoła.

W trakcie prac odnaleziono między innymi:

• srebrny grosz gdański króla Zygmunta z 1539 roku,
• miedzianą monetę (prawdopodobnie solid Jana Kazimierza z XVII w.),
• fragmenty naczyń ceramicznych,
• kafle piecowe,
• szkło okienne i naczyniowe,
• gwoździe i inne przedmioty żelazne.

Najważniejszymi wnioskami wypływającymi z przeprowadzonych sondaży są:

1. fundamenty kościoła są posadowione na różnej głębokości,
2. na fundamentach nie stwierdzono śladów pęknięć,
3. fundamenty wykazują różnice w sposobie murowania, co wskazuje na ich powstanie w różnym czasie,
4. prezbiterium kościoła zostało przedłużone, o czym świadczy choćby najgłębsze posadowienie fundamentu wielobocznego zamknięcia prezbiterium,
5. fundamenty nawy zostały wykonane w najmniej staranny sposób,
6. wieża była wznoszona w trakcie funkcjonowania cmentarza, co wskazuje, iż pierwotnie kościół mógł być budowlą bez wieży.

W ramach rządowego programu „Razem Bezpieczniej” w dniu 13 października 2014 roku odbywała się w naszym kościele kontrola stanu zabezpieczenia pożarowego i antywłamaniowego przeprowadzona przez przedstawicieli Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Łodzi, delegatury tegoż urzędu w Piotrkowie Trybunalskim, Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Piotrkowie Trybunalskim oraz Komendy Miejskiej Policji w Piotrkowie Trybunalskim.

W związku z zaleceniami przedstawionymi w czasie kontroli w parafii rozpoczęły się prace zmierzające do poprawy zabezpieczeń. Najbardziej widocznym elementem tych prac jest wprowadzenie oznakowania tablicami informacyjno-ostrzegawczego z zakresu ochrony p.poż. i ewakuacji zgodnie z obowiązującymi normami (PN-92/N-01256/01; PN-92/N-01256/02 oraz PN-N-01256-5) oraz umieszczenie nowych gaśnic w budynku. Wszystko to zgodnie z „Instrukcją bezpieczeństwa pożarowego” opracowaną dla kościoła farnego.

W czasie prac porządkowych pracownik parafii, pan Jarosław Zimny, znalazł między innymi breve papieża Piusa IX z 1872 roku, nadające kościołowi farnemu w Piotrkowie Trybunalskim odpust na dzień św. Stanisława. Przywilej ten prawdopodobnie przestał obowiązywać w roku 1969 na mocy konstytucji Pawła VI Indulgentiarum Doctrina.

Pius pp. IX. Ad perpetuam rei memoriam. Ad augendam Fidelium religionem at animarum salitem coelestibus Ecclesiae thesauris pia charitate intenti omnibus, et singulis utrisque sexus Christifidelibus vere poenitensL et Confessis, ac S. Communione refectis, qui Ecclesiam Parolem Petrocowiensem in Callisien Dioec: die festo S. Stanislai Ep: Mart: a primis vesperis usque ad occasum solis diei lucidi singulis annis devoto visitaverint, et ibi pro Christianorum Principum concordia, haeresum extripatione, ac S. Matris Ecclesiae exaltation pias ad Deum preces effuderit, Plenarium omnium peccatorum suorum indulgentiam et remissionem misericordieter in Domino concedimus. In contram facien non obstan quibuscumque Praesentibus perpetuis futuris temporibus valituris. Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatorus die II augusti MDCCCLXXII, Pontificatus Nostri Anno Vigesimoseptimo.

tłumaczenie tekstu:

Pius IX, papież. Na wieczną rzeczy pamiątkę. Dla pogłębienia pobożności wiernych i zbawienia dusz, przez niebiańskie skarby Kościoła, wszystkim wiernym obojga płci szczerze oddającym się pokucie i wyznającym grzechy oraz Komunię Świętą spożywającym, którzy kościół parafialny piotrkowski w Diecezji Kaliskiej nawiedzą pobożnie każdego roku w święto Św. Stanisława, biskupa i męczennika, od pierwszych nieszporów aż do zachodu jasnego słońca, i tam o zgodę dla władców chrześcijańskich, wykorzenienie herezji, a także o wywyższenie Kościoła – Świętej Matki pobożnie do Boga prośby zaniosą, udzielam odpustu zupełnego za wszystkie ich grzechy i przebaczenia miłosiernego w Panu. Bez względu na jakikolwiek przeciwne zarządzenia, teraz i w czasie przyszłym obowiązujące. Dan w Rzymie, pod pieczęcią Rybaka, dnia 2 sierpnia 1872, w 27. Roku naszego pontyfikatu.

(tłum.: Wojciech Malesa)

Od wczoraj przy kościele trwają prace archeologiczne. Jest to kolejny etap przygotowania dokumentacji projektowej związanej z osuszaniem murów świątyni.
Archeolodzy już pierwszego dnia pracy natrafili na liczne szczątki ludzkie, świadectwo lokalizacji dawnego cmentarza. Znaleziono także srebrną monetę z 1539 roku – grosz gdański.

Od kilkunastu dni trwają prace konserwatorskie przy ołtarzu bocznym pw. Ukrzyżowania, znajdującym się w kaplicy bocznej kościoła farnego. Prace te obejmą między innymi:

• pełną konserwację elementów drewnianych, złoconych i srebrzonych oraz rzeźb zwieńczenia,
• konserwację aniołów, kartusza w obrębie nastawy i cokołu ołtarza,
• wykonanie badań i odkrywek,
• sporządzenie dokumentacji.

Wobec odkrytych licznych warstw malatury, w dniu dzisiejszym komisja konserwatorska ustaliła tonację kolorystyczną, która zostanie odkryta na ołtarzu.

Tegoroczne prace współfinansowane są przez samorząd Województwa Łódzkiego.

W dniu 6 czerwca 2014 piotrkowska fara gościła pracowników Muzeum Narodowego w Kielcach. Oglądali oni i fotografowali dzieła artysty Rafała Hadziewicza, autora między innymi obrazu „Męczeństwo św. Jakuba”, który znajduje się w ołtarzu głównym naszej świątyni.

Około 360 osób odwiedziło piotrkowską farę w sobotę 31 maja. Wszystko to za sprawą akcji organizowanej przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, dzięki której mieszkańcy podróżując po województwie, zwiedzają jego najcenniejsze zabytki i miejsca turystyczne.

Już blisko rok mija od chwili złożenia wniosku o nadania piotrkowskiej farze statusu pomnika historii. Wniosek przebył drogę od piotrkowskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, skąd 7 maja 2013 roku został przekazany do Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Obecnie czeka na sprawdzenie, opracowanie i zaopiniowanie przez specjalistów pracujących w NID.

Prace nad wnioskiem ze strony NID obejmują między innymi analizę formalną (zgodność treści z wymogami proceduralnymi) oraz merytoryczną dokumentu. Możliwe, iż w trakcie opracowania odbędzie się wizja lokalna piotrkowskiej fary z udziałem przedstawicieli NID. Przygotowana przez instytut opinia zostanie przedstawiona Radzie Ochrony Zabytków, której posiedzenia odbywają się średnio co pół roku.

Jak informuje NID wnioski o nadanie statusu pomnika historii opracowywane są według kolejności zgłoszeń. Przed wnioskiem parafii farnej na opracowanie w kolejce czeka jeszcze kilka innych dokumentów.

Przedstawiamy strategię kreowania marki turystycznej piotrkowskiej fary – dokument zawierający opis najważniejszych działań podjętych oraz planowanych do realizacji w ramach promocji zabytkowej świątyni w regionie i kraju. Do dokumentu dołączono także raport w punkcie wyjścia, w którym opisano podjęte i zakończone już działania. Dokumenty w formacie pdf znajdują się w dziale „Dokumentacja”.

Po przeszło dwudziestu latach, 21 grudnia 2013 roku, odnaleziono zabytkowe umbraculum, wpisane do rejestru zabytków, jako wyposażenie kościoła farnego. Utensylium znajdowało się w skrytce ołtarza głównego. Odkryli je ministranci w czasie przygotowania tegorocznej tradycyjnej szopki bożonarodzeniowej.